زنگ خطر بازگشت پشه آئدس به هرمزگان؛ راهکارها و هشدارها

به گزارش قشم ۲۴؛ ورود این پشه خطرناک بعد از گذشت ۳۰ سال از گسترش آن در جهان، در سال ۱۴۰۰ در هرمزگان گزارش شد که همه‌گیری و در حال گردش آن در شهرها و مناطق استان نگرانی و حساسیت مردم و مسوولان را درپی داشته و در صورت جدی نگرفتن می‌تواند خطرساز باشد.

در آذر ۱۴۰۰، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان اعلام کرد: حشره شناسان ۲۶ محله مشکوک به پشه آئدس را در بندرعباس بازدید و بررسی کردند که ۱۵ محله آلوده بود اما بیماری که مشکوک به بیماری‌های ناشی از گزش این پشه باشد به مراکز درمانی این مراجعه نکرده است؛ البته از آنجایی که این پشه عامل انتقال ویروس عفونی است که در نهایت به تب دنگی مبتلا می‌شود و خطر مرگ بیمار را به همراه دارد، از این رو باید قبل از وقوع واقعه، چاره‌اندیشی کرد.

ببر آسیایی یا همان پشه آئدس دارای ۲ بال فعال و یک جفت بال تحلیل رفته به نام هالتر، خرطوم بلند با قطعات دهانی گزنده، مکنده در جلو سر، وجود فلس‌های کوتاه و متراکم روی سینه، پا و رگ بال‌ها، رگ‌بندی مشخص بال و بندبند بودن روی شکم و پوشیده بودن سینه از فلس‌های قهوه‌ای تیره یا متمایل به سفید است که راه تولید مثل آن، تخم‌گذاری در آب‌های راکد است و قادر خواهد بود در کوچک‌ترین آب‌های سطحی مانند آب گلدان، پشت کولرها و چاله‌ها، تخم‌ریزی کند.

تب، استخوان درد شدید، سردرد، حساسیت‌های پوستی و درد در ماهیچه و مفاصل و در نهایت خونریزی چشم، ناخن‌ها و دست‌ها از نشانه‌های بیماری پشه آئدس است که به علت درد شدید به عنوان تب استخوان‌شکن نیز شناخته شده است.

پشه آئدس درمان قطعی ندارد؛ اما با تغییرات اقلیمی و کنترل کردن می‌توان با آن مبارزه کرد

پشه آئدس در بیش از ۳۰ سال گذشته در جهان گسترش یافته و به گفته پژوهشگر بیماری‌های عفونی و واگیر دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان؛ چند سالی می‌شود که در استان هرمزگان دیده شده و در صورت گزش، دارو و درمان قطعی ندارد.

دکتر صمیم ارزانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ضمن هشدار جدی درباره خطر پشه آئدس و بیماری‌های ناقل آن اظهار کرد: پشه‌ها در واقع ناقل بسیاری از بیماری‌ها هستند اما تغییرات اقلیمی می‌تواند توزیع جمعیت پشه‌های ناقل بیماری را تغییر دهد.

وی بیان کرد: در دهه‌های اخیر تغییرات جغرافیایی در شیوع بیماری‌هایی همچون مالاریا و دانگ یا تب استخوان‌شکن که پشه عامل انتقال آن‌هاست، با مخاطرات اقلیمی مرتبط بوده است.

این پژوهشگر بیماری‌های عفونی و واگیردار هشدار داد: بیماری‌های منتقله از پشه آئدس درمان قطعی ندارد و تنها راه مبارزه با آن کنترل ناقل این بیماری‌ است

وی یادآور شد: آئدس در ساعت های فعالیت انسان، خونخواری می‌کند و استفاده از پشه بند نیز کمک چندانی در پیشگیری از گزش این پشه نمی‌کند.

اسکله ها و بندرگاه‌ها مناطق پرخطر برای رشد پشه آئدس

ارزانی توضیح داد: مناطق نزدیک سواحل، اسکله‌ها و بندرگاه‌ها در شهرستان‌های بندری و جزایر هرمزگان، از مناطق پرخطر زیست پشه آئدس استان هرمزگان است؛ کنترل نشدن این پشه موجب انتقال بسیار سریع بیماری‌های خونریزی دهنده دانگ، چیکونگونیا و ویروس زیکا می‌شود و اپیدمی‌های بزرگی از بیماری ایجاد می‌کند.

راهکارها برای جلوگیری از رشد پشه آئدس

وی اضافه کرد: مردم برای جلوگیری از رشد این پشه در مناطق محل سکونت خود اقداماتی نظیر تخلیه آب از زیرگلدان و زیرکولر، ظروف نگهداری آب پرندگان و قایق‌های بدون استفاده، تعبیه در یا پوشش قابل جابجایی بر روی ظروف ذخیره آب، جمع‌آوری لاستیک‌های بی‌استفاده از اطراف محل کار و نصب توری بر روی در و پنجره‌ها به منظور کاهش تماس پشه ناقل و انسان و خالی و خشک کردن آب انبار یا حوض‌های غیرقابل استفاده را انجام دهند.

هشدار دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان؛ مراجعه سریع افراد با سابقه سفر خارجی به مراکز بهداشتی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز ضمن هشدار شناسایی مواردی از ابتلا به بیماری ویروسی تب دنگی ناقل پشه آئدس، اعلام کرد: افراد و همشهریانی که به تازگی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و کشورهای همسایه شرقی سفر داشته و علایم تب، سردرد و بدن درد دارند، سریع به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی و درمانی محل سکونت خود مراجعه کنند.

دکتر عبدالجبار ذاکری بیان کرد: به دنبال شناسایی مواردی از ابتلا به بیماری ویروسی تب دنگی (منتقله از طریق نیش پشه آئدس) در برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، افراد چنانچه به تازگی سابقه سفر به آن کشورها را داشته‌اند و تا ۱۰ روز پس از برگشت از سفر دارای علایم هستند، در سریع‌ترین زمان به نزدیک‌ترین مراکز بهداشتی و درمانی محل سکونت خود مراجعه و نمونه گیری از آنها به‌ صورت رایگان انجام می‌شود.

وی علایم تب دنگی را تب بالا و سردرد شدید، درد پشت چشم، درد عضلات و مفاصل، حالت تهوع و بثورات پوستی، خونریزی از لثه یا سایر قسمت‌های بدن اعلام کرد.

ببر آسیایی برای ورود و خروج به مرزها نیازی به مجوز ندارد

پشه آئدس عامل انتقال ویروس عفونی است که در نهایت بیمار به تب دنگی مبتلا می‌شود و خطر مرگ بیمار را به همراه دارد؛ درد شدید حاصل از این بیماری به گونه ای است که فرد تصور می‌کند، استخوان‌هایش درحال شکستن هستند و از همین رو نیز به تب استخوان شکن معروف شده است.

آئدس که به ببر آسیایی نیز مشهور است، بیشتر در مناطق استوایی جهان به ویژه آسیای جنوب شرقی وجود دارد و به تازگی شیوع بالای آن در برخی از کشورها گزارش شده است که با توجه به انتقال آن از طریق جابجایی کالا در سفرهای تجاری و همچنین سفرهای تفریحی، خطر جدی برای سلامت جامعه است.

استان هرمزگان از جمله استان‌هایی است که مراودات بسیاری با کشورهای همسایه دارد و شاهد ورود و خروج بالای اتباع بیگانه چه به صورت مجاز و یا غیرمجاز در این استان هستیم که این مساله هرمزگان را در معرض خطر بالای ورود این پشه و احتمال استقرار آن قرار داده است؛ زیرا که ببر آسیایی برای ورود و خروج از مرزها نیازی به مجوز ندارد.

ورود لاستیک‌های مستعمل، نی‌های بامبوی وارداتی، کالاها و اجناس وارد شده از کشورهای آلوده از طریق کشتی و هواپیما، از جمله راه‌های انتقال و ورود این پشه به کشور است.

ببر آسیایی در هر مرحله خون خواری، چندین نفر را می‌گزد و این تغذیه مکرر، موجب بیماری‌های خونریزی دهنده تب دنگی، چیکونگونیا و ویروس زیکا می‌شود.

به گفته کارشناسان بهداشتی، با توجه به اینکه یکی از محل‌های زندگی این پشه در میان لاستیک و لنج‌های فرسوده است، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها باید با همکاری شبکه های بهداشت و درمان تمهیدات لازم جهت جمع‌آوری قایق‌ها و لاستیک های فرسوده را فراهم کنند.

جابه جایی و از بین بردن لاشه لنج‌های فرسوده به علت اینکه مکانی مناسب برای رشد پشه و تخم‌گذاری است، جمع‌آوری سریع و روزانه زباله‌ها و لاستیک‌های فرسوده در محوطه های بندری و گمرکی، از بین بردن نخاله‌های ساختمانی، نیزارها و آب‌های راکد در حاشیه خورها و سواحل از اقدام‌های ضروری جهت پیشگیری از انتقال و شیوع بیماری در منطقه است.

قشم ۲۴/ ایرنا