پشه آئدس در هرمزگان؛ ضرورت اطلاع‌رسانی گسترده قبل از انتشار تب دنگی

به گزارش قشم ۲۴؛ باتوجه به نحوه انتقال بیماری توسط پشه آئدس و قرار گرفتن در معرض گزش، نیاز به جدیت خاصی در خصوص اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مردم برای مقابله با این پشه وجود دارد و خوب است یادآور شویم که تب دنگ با مالاریا کاملا متفاوت است و در این زمینه راهبرد دستگاه‌های مربوط باید براساس آموزش نیروهای متخصص و عموم مردم باشد.

طبق گفته کارشناسان افزایش آگاهی عمومی در رسانه‌ها نسبت به بیماری تب دنگ امری ضروری است و باید مردم را از طریق فضای مجازی و سایر روش‌های مدرن نسبت به بیماری تب دنگی آگاه کرد تا انتقال بیماری توسط پشه آئدس پیشگیری شود و چنانچه افراد در معرض گزش قرار گرفتند، بدانند چگونه باید آن را پیگیری کنند و باید توجه داشته باشیم این امر با برگزاری چند کلاس آموزشی به صورت پراکنده و با فاصله زمانی زیاد و همچنین انتشار مطالب کوتاه و ناقص در یکی دو گروه کم‌تعداد فضای مجازی میسر نخواهد شد.

ابتدا باید بدانیم که پشه آئدس در کشور برای نخستین بار در هرمزگان و در سال ۱۳۹۸ دیده شده است و این خود اهمیت موضوع را در این خطه، دوچندان می‌کند.

بنابراین با توجه به اینکه هرمزگان یکی از استان‌های مستعد شیوع بیماری تب دنگی به واسطه وجود کانون های رصد شده پشه آئدس است و همچنین شرایط جوی استان به سمت تکثر بیشتر این پشه طی ماه‌های اخیر پیش می‌رود اما با نگاه اجمالی به فضای مجازی استان، خبری از اطلاع رسانی هدفمند و موثر به چشم نمی‌خورد و حتی با نگاهی اجمالی به سایت علوم پزشکی هرمزگان به عنوان مهمترین دستگاه متولی در این حوزه، متوجه می‌شویم که طی یک ماه گذشته جز ۶ عنوان خبر کوتاه چیزی دیگری درباره این موضوع مهم که با سلامتی افراد ارتباط مستقیم دارد، کار نشده است.

این درحالی است که می‌طلبد در کنار مصاحبه های مختلف و نشر و بازنشر مطالب آموزشی در شبکه های اجتماعی، برای مصون نگهداشتن مردم از خطرات پشه آئدس، میزگردهای متعدد و متوالی با حضور کارشناسان بهداشتی و خانواده‌هایی که درگیر بیماری تب دنگی شده‌اند برگزار شود و مسلما در این شرایط، رسانه‌های استان همچون گذشته در کنار مجموعه بهداشت و درمان خواهند بود تا خدایی ناکرده اتفاق ناگواری برای هموطنانمان رخ ندهد.

پُرواضح است که برگزاری کلاس آموزشی کنترل پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن ویژه داوطلبان سلامت محلات، بازدید اداره مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی از بیمارستان خاتم الانبیاء (ص) جاسک، برگزاری کلاس آموزشی پیشگیری از گزش پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن ویژه داوطلبان هلال احمر، بررسی آخرین وضعیت فراوانی بیماری‌های منتقله از آئدس‌های مهاجم، برگزاری کارگروه سلامت و امنیت غذایی شهرستان میناب با محوریت حیوان‌گزیدگی و بیماری منتقله از پشه آئدس و هشتمین جلسه کمیته تخصصی پیشگیری و مبارزه با بیماری های قابل انتقال از آئدس‌های مهاجم در جزیره کیش ۶ عنوان خبری موجود در سایت علوم پزشکی هرمزگان طی ماه گذشته بوده است.

مدیریت شرایط با حداقل خسارت

«با بررسی بیشتر اخبار و فضای مجازی تنها به یک پارگراف درخصوص پشه آئدس و ضرورت توجه به آن در اخبار علوم پزشکی هرمزگان آن هم در خبر سرپرست دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان درجلسه هیئت رئیسه این دانشگاه در تاریخ ۶ آبان ماه برخورد می‌کنید که وی با اشاره به درگیری با پشه آئدس گفت: در حال حاضر که در مرحله پیشگیری هستیم و وارد مرحله درمان نشده‌ایم، اگر تدابیر لازم اندیشیده نشود و وارد مرحله‌ای شویم که یک درصد گزش این پشه موجب بستری شدن بیماران می‌شود، دچار کمبود تخت و متاسفانه افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری تب دنگی در سال‌های آتی خواهیم شد.»

دکتر پژمان شاهرخی در همان جلسه گفته است که پدافند غیرعامل بیشتر در حوزه پیشگیری ما را راهنمایی می‌کند، اما اگر از این مرحله هم عبور کردیم و با آن مواجه شدیم باید تمامی تلاش‌مان را به کار بگیریم که شرایط را با حداقل خسارت مدیریت کنیم.

آنچه از صحبت‌های سرپرست دانشگاه علوم پزشکی استنباط می‌شود؛ عزم جدی وی برای مقابله با هرگونه تهدید در حوزه بهداشت و سلامت است و نباید اجازه دهیم که مورد تهدید، از مرحله پیشگیری عبور کرده و به جامعه خسارت وارد کند.

نکته دیگر این است که دکتر شاهرخی بر مدیریت شرایط با حداقل خسارت تاکید دارد و چه کسی هست که نداند این تاکیدات، با همدلی و هم‌افزایی بین ارکان مختلف مجموعه بهداشت و درمان و اصحاب رسانه استان به نتیجه مطلوب منجر می‌شود.

اما سکوت دستگاهای متولی و اطلاع رسانیِ کمرنگ در حالی در هرمزگان ادامه دارد که چند ماه پیش معاون سابق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از توافقات سازمان پدافند غیرعامل، وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه برای اختصاص بودجه مجزا به موضوع مقابله با تب دنگی در کشور خبر داده و اعلام کرده بود که استان هرمزگان با توجه به اینکه تمامی مراحل قبل و بعد از مشاهده پشه آئدس، تشخیص بیماری و انتقال داخلی را دارد می‌تواند نمونه خوبی از نظر آموزشی برای بیماری‌های منتقله از آئدس در سطح کشور باشد.

بنابراین هرمزگان از نظر تجهیزات آزمایشگاهی و آموزش نیروهای انسانی می‌تواند برای کنترل مناسب آئدس در کشور کمک‌کننده باشد

بنابراین هرمزگان از نظر تجهیزات آزمایشگاهی و آموزش نیروهای انسانی می‌تواند برای کنترل مناسب آئدس در کشور کمک‌کننده باشد.

هر چند که هنوز آمار چندانی از ابتلا به تب دنگی در هرمزگان گزارش نمی‌شود و بیماری هم وارد مرحله بحرانی شیوع گسترده نشده است. اما نکته اینجاست که بر اساس هشدار متولیان نظام سلامت، مبنی بر شروع فصل بارش‌ها که احتمال افزایش موارد ابتلا به تب دنگی را در کشور به ویژه در هرمزگان افزایش می‌دهد، این سؤال مطرح می‌شود که با توجه به بنادر متعد صیادی، صنایع بزرگ و دیگر محیط های صنعتی و خدماتی با زمینه‌های مناسب برای زیست و تکثیر پشه آئدس در این استان و خطرناک بودن این پشه به واسطه انتقال ویروس های قاتل! چرا هیچ اقدام موثر اطلاع رسانی و پیشگیرانه‌ای در هرمزگان انجام نشده و دستگاه‌های متولی به برگزاری چند جلسه داخلی و دروه‌های آموزشی برای داوطلبان بستده کرده اند که البته امیدواریم این موارد در دوره مدیریت جدید شاهرخی بر دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان برطرف شده و این مجموعه در بحث اطلاع‌رسانی، پویا و سرزنده عمل کند.

در این میان، ما نیز به عنوان شهروندان هرمزگان وظایفی داریم؛ باید بدانیم که اگر در همکاری با دولت نسبت به بهسازی محیط شهری و همچنین نامناسب کردن فضا برای تکثیر پشه آئدس اهتمام داشته باشیم شانس پیروزی بر بیماری‌های این پشه بیشتر می‌شود و بازهم می‌طلبد نحوه این همکاری به درستی آموزش داده شود تا شاهد بروز بحران دیگری نباشیم و خوب است قبل از بحرانی شدن اوضاع، با اقدامات موثر و پیشگیرانه، همانطور که مدیریت جدید دانشگاه علوم پزشکی تاکید کرده است؛ شرایط را با حداقل خسارت، مدیریت کرد.

کیت‌های تشخیص سریع

طبق گفته دکتر حسین فرشیدی معاون وقت وزیر بهداشت در تیر ماه سال‌جاری؛ تجهیزات آزمایشگاهی در هرمزگان تامین شده و کیت‌های تشخیص سریع در انتظار ترخیص است و کیت‌های تشخیص سریع در اختیار دانشگاه های علوم پزشکی قرار می‌گیرد اما تقریبا ۲ ماه طول کشید که مراسم ترخیص و تحویل کالاهای سلامت محور اهدایی سازمان‌های بین‌المللی به وزارت بهداشت برگزار شود.

اول شهریورسال جاری فرشیدی از تحویل یک میلیون کیت اهدایی تشخیص تب دنگی به همراه سایر کالاهای سلامت‌محور به ارزش ۲۷ میلیون دلار به وزارت بهداشت خبر داده اما تاکنون از تخصیص این کیت‌ها به هرمزگان خبری منتشر نشده و پیگیری‌های خبرنگار در این خصوص به نتیجه نرسیده است.

اینکه کیت‌های تشخیص تب دنگی را چه کشورهای تولید می‌کنند باید گفت کمتر از پنج کشور در دنیا کیت‌های تشخیص تب دنگی را تولید می‌کنند و آنطور که کارشناسان اعلام کرده اند؛ کیت‌های تشخیصی ژاپن و آلمان به دلیل دقت و قابلیت اطمینان جزو محصولات شناخته شده در جهان هستند. هند هم جزو کشورهای با تولید انبوه این محصولات با هزینه کمتر است که تولیداتش را بیشتر در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار می‌دهد و چندین شرکت چینی هم کیت‌های تشخیص دنگی مقرون به صرفه تولید می‌کنند که بیشتر در آسیا و آفریقا توزیع می‌شود.

امیدواریم مطلب بعدی که در خصوص نحوه مقابله با پشه آئدس منتشر می‌کنیم، یک میزگرد کاربردی با حضور کارشناسان سلامت، بهداشت محیط، پزشک متخصص و یکی از خانواده هایی که بیمار تب دنگی داشته‌اند، باشد.

قشم ۲۴/ ایرنا