قشم پُرشتاب در مسیر توسعه/ ارتباط جهانی جدیدترین نقش آفرینی نگین خلیج فارس

به گزارش قشم ۲۴؛ جزیره قشم، بزرگترین خاک پاره ایران زمین، با طول حدود ۱۳۵ کیلومتر، از دهانه تنگه هرمز - در مقابل بندرعباس - آغاز می‌شود و در جهت غرب تا روبه روی بندر لنگه در سرزمین اصلی امتداد می‌یابد.

بیشترین عرض جزیره، در بخش میانی آن، از بندر لافت در شمال تا روستای شیب دراز به طول تقریبا ۴۰ کیلومتر و کمترین عرض آن، از بندر صیادی سلخ در جنوب تا روستای طبل در شمال جزیره به طول ۹.۴ کیلومتر است.

عرض شهر قشم در منتی الیه شرق جزیره با بندرعباس ۲۲ کیلومتر و نزدیک ترین نقطه آن با سرزمین اصلی، در محل لافت کهنه و بندر پهل - در ساحل روبه رو - ۲ کیلومتر است.

دمای متوسط سالیانه جزیره قشم حدود ۲۶.۹ درجه سانتی گراد است که دمای هوا در این جزیره از تیر ماه تا شهریور بیشترین مقدار و در آذر، دی و بهمن ماه به کمترین مقدار سالیانه آن کاهش می‌یابد.

به لحاظ آب و هوا، جزیره قشم در شمار مناطق خشک محسوب می‌شود. میزان بارندگی در قشم بسیار کم و با میانگین بارندگی سالیانه ۱۱۸.۱ تا ۱۳۹.۹ میلی متر می‌رسد.

در تمامی شهرها و روستاهای این جزیره قشم حدود ۱۵۰ هزار جمعیت بومی و متدین، برخوردار از آداب و سنن اصیل، سکونت دارند که پیشه بیشتر آنها ماهیگیری، صید میگو، لنج سازی، نخلداری، تجارت، کار در کشتی و بخش صنعت و امور خدماتی است.

در این میان، سخن گفتن از مولفه‌های رشد و توسعه همه‌جانبه این جزیره بزرگ تر از ۲۲ کشور کوچک جهان شاید در این مجال نگنجد، اما نگاهی اجمالی به حوزه‌های مختلفی همچون حمل و نقل ترانزیت، شیلات و کشاورزی و صنعت، معدن و تسهیل تولید می‌تواند گوشه‌ای از این کارنامه درخشان نگین خلیج فارس و سرزمین آب و آفتاب را بازگو کند.

رشد ۳۱۹ و ۲ هزار و ۵۰۰ درصدی تخلیه و بارگیری کانتینر در بندر کاوه قشم

مدیر حمل و نقل ترانزیت سازمان منطقه آزاد قشم در گزارشی به ارائه دستاوردها و عملکرد این حوزه در ۱۸ ماه گذشته و مقایسه آن با ۲ بازه زمانی ۱۸ ماهه پیش از آن پرداخت.

پژمان بهرامی افزود: یکی از شاخص های قابل توجه در مسیر توسعه این جزیره جهانی رشد بسیار چشمگیر ۳۱۹ و ۲ هزار و ۵۰۰ درصدی تخلیه و بارگیری کانتینر در بندر کاوه است که با بازاریابی قوی گمرک و حوزه معاونت اقتصادی و سرمایه‌گذاری این سازمان رخ داده و نشان از جهش فزاینده تجارت و ترابری دریایی در این منطقه آزاد دارد.

وی ادامه داد: تعداد تخلیه و بارگیری کانتینر در بندر کاوه از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا شهریور امسال ۱۵ هزار و ۹۵۸ مورد است که در مقایسه با بازه زمانی مهر ۱۴۰۰ تا پایان ۱۴۰۱، رشد ۳۱۹ درصدی و نسبت به بازه زمانی ابتدای سال ۱۳۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ درصد افزایش یافته است.

مدیر حمل و نقل ترانزیت سازمان منطقه آزاد قشم با بیان اینکه توسعه زیرساخت های حمل و نقل دریایی یکی از ارکان مهم اقتصاد دریامحور به حساب می‌آید، اظهار کرد: در ۱۸ ماهه گذشته در جزیره قشم توسعه بنادر به منظور افزایش ترابری کالا و گردشگر مورد توجه جدی قرار گرفته است.

وی توضیح داد: از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا پایان شهریور ۱۴۰۳ بیش از ۱۳ میلیون و ۴۵۴ هزار گردشگر در جزیره قشم رفت و آمد داشته اند که این رقم در مقایسه با بازه زمانی ۱۸ ماهه پیش از آن ۹ درصد و در مقایسه با بازه زمانی ابتدای سال ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰، بیش از ۱۱۷ درصد رشد داشته است.

بهرامی اضافه کرد: در همین مدت ۱۶۴ هزار و ۳۷۲ فروند شناور به جزیره آمد و شد داشته اند که نسبت به بازه زمانی پیش از آن هشت درصد و نسبت به بازه ۱۸ ماهه ابتدای سال ۱۳۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ نیز ۳۱۵ درصد افزایش داشته است.

به گفته مدیر حمل و نقل ترانزیت سازمان منطقه آزاد قشم، در این مدت بیش از ۲ میلیون و ۵۸۰ هزار دستگاه خودرو به جزیره تردد داشته اند که نسبت به بازه زمانی مشابه پیش از آن ۱۰ درصد و نسبت به بازه ۱۸ ماهه ابتدای سال ۱۳۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ نیز ۱۵۱ درصد افزایش نشان می‌دهد.

وی اعلام کرد: همچنین در این مدت بیش از هشت میلیون و ۳۸۵ هزارتن بار در بنادر قشم جابجا شده که نسبت به بازه زمانی ۱۸ ماهه پیش از آن ۱۲ درصد و نسبت به بازه زمانی ابتدای سال ۱۳۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ حدود ۲۹ درصد رشد داشته است.

رشد ۱۱۸ درصدی ارزش تولیدات شیلاتی در جزیره جهانی قشم

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم نیز در گزارشی به ارائه دستاوردهای این حوزه در ۱۸ ماه گذشته و مقایسه آن با بازه زمانی ۱۸ ماهه مهرماه ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۱ پرداخت که این گزارش در بیشتر شاخص ها روندی صعودی را نشان می‌دهد که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

مریم نوری بالانجی در خصوص ارزش تولیدات حوزه شیلات گفت: این میزان امسال مبلغ هفت هزار و ۳۹۰ میلیارد ریال است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به میزان سه هزار و ۵۴۰ میلیارد ریال رشدی ۱۱۸ درصدی داشته و نسبت به بازه زمانی ابتدای ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰ نیز بیش از ۳۰۳ درصد افزایش یافته است.

وی ادامه داد: همچنین مساحت اراضی واگذار شده حوزه شیلاتی در سال جاری یک میلیون و ۴۹۵ هزار و ۶۲۲ متر مربع است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به میزان ۱۰۰٫۵۶۰ مترمربع رشدی یک هزار و ۳۷۸ درصدی داشته است، که این رشد بیش از ۱۴ برابر دوره قبل است.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم فسخ قرارداد و آزادسازی اراضی که در سنوات گذشته واگذار شده اما فاقد عملکرد مثبت بوده است را از دیگر اقدامات مهم این مدیریت در حوزه شیلات و کشاورزی جزیره جهانی قشم برشمرد و توضیح داد: در همین راستا یک هزار و ۴۳۴ هکتار اراضی حوزه شیلات و کشاورزی برای بازگردانی به چرخه تولید و توسعه، فسخ قرارداد و آزادسازی شده است.

وی با اشاره به راه اندازی نخستین و بزرگترین سایت دانش بنیان پرورش میگو به روش نوین متراکم در خاورمیانه مزین به نام شهدای خدمت در جزیره قشم، اضافه کرد: در این سایت ۸۲ پلاک ۲ هکتاری در قالب یک سایت متمرکز و یکپارچه ۱۷۰ هکتاری به متقاضیان واگذار شد.

نوری بالانجی همچنین از راه اندازی اولین و بزرگترین سایت دانش بنیان تکثیر و نرسری لارو میگو خاورمیانه مزین به نام شهید جمهور در این جزیره خبر داد و افزود: در این سایت ۲۲ پلاک ۱.۲ هکتاری در قالب یک سایت متمرکز و یکپارچه ۳۰ هکتاری به متقاضیان حوزه تکثیر و نرسری میگو به روش نوین واگذار شده است.

وی بیان کرد: در ۱۸ ماه گذشته، هشت هکتار زمین برای راه اندازی مرحله اول بزرگترین پروژه ملی مرکز ذخایر آبزیان برای نخستین بار در جنوب ایران پس از ۵۰ سال واگذار شد و ۵۰ هکتار اراضی مستعد به عنوان فاز دوم در پروژه بازسازی ذخایر آبزیان نیز جانمایی شده است.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم اظهار داشت: واگذاری زمین و تسهیلات برای راه اندازی اولین پروژه پرورش ماهیان دریایی در قفس متشکل از ۱۱۰ نفر از اعضای تعاونی، تصویب نهایی ۲۵ بسته سرمایه گذاری در حوزه شیلات و کشاورزی و واگذاری سایت ۱۸ قطعه ای ماهیان زینتی آب شور و مرجان ها و شقایق ها و گونه های خاص و ۵ قطعه تکثیر و نرسری ماهیان دریایی بر اساس نیاز جزیره از دیگر اقدامات برای توسعه حوزه شیلاتی این جزیره هستند.

به گفته وی، طرح ساماندهی ماهی خشک سنتی و غیربهداشتی و پودر ماهی در کل جزیره قشم برای جلوگیری از بوی نامطبوع، انتشار بیماری و حفظ ذخایر آبزیان با اجرای مفاد اقتصاد مقاومتی و همچنین طرح ساماندهی و جانمایی زمین موقت به جهت پرواربندی دام سبک و سنگین در تمامی روستاهای جزیره برای جلوگیری از قاچاق دام زنده و بیماری کشنده تب کریمه یا کنگو در دست اقدام است.

نوری بالانجی اعلام کرد: در حوزه پرورش ماهیان دریایی در قفس نیز برای حفظ امنیت غذایی کشور و اجرای پدافند غیرعامل در نقاط صفر مرزی کشور تاکنون مجوز با ظرفیت اسمی ۷۰ هزار تن صادر شده است.

وی از صدور پنج مجوز تولید خوراک آبزیان با کیفیت و ارزان قیمت به افراد باتجربه، متخصص و دانش بنیان پس از اجرای مصاحبه تخصصی از میان افراد بومی و غیربومی و راه اندازی بیش از ۱۰ طرح در اراضی مصوب جزیره قشم برای کشت آلوئه ورا و کاکتوس علوفه ای، درختان مثمر و گیاهان دارویی و گردشگری کشاورزی و شیلاتی خبر داد.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم صدور ۲ مجوز تولید علوفه هیدروپونیک در کانکس های ۱۲ متری و تولید یک تن علوفه از هر ۱۰ کانکس برای نخستین بار در قشم برای حفظ امنیت عدد خوراک دام، بنیان گذاری مدرسه مهارت ورزی علوم شیلاتی و دانشکده اقتصاد دریامحور با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی، جانمایی پنج سایت دامپروری سبک و سنگین (بز، گاو، شتر) در رمکان، سوزا، گورزین، خالدین و باسعیدو را از دیگر اقدامات حوزه شیلات و کشاورزی برشمرد.

ایجاد ۵۴۵ شغل جدید در منطقه آزاد قشم

مدیر صنعت، معدن و تسهیل تولید سازمان منطقه آزاد قشم نیز گفت: در ۱۸ ماهه گذشته ۵۴۵ شغل در منطقه آزاد قشم ایجاد شده که این رقم در مقایسه با بازه زمانی مشابه پیش از آن سه درصد رشد داشته است.

مرتضی صابری ادامه داد: همچنین در همین مدت ۲۳۵ فقره طرح توجیهی در این منطقه تایید شده که این رقم نیز در مقایسه با بازه زمانی مشابه ۳۷ درصد رشد داشته و طرح های در درست احداث نیز به عدد ۵۶ طرح رسیده که با رشد ۹۳ درصدی همراه بوده است.

وی اضافه کرد: در این مدت ارزش تولیدات صنعتی منطقه آزاد قشم به عدد ۲۳۵ هزار و ۸۹۳ میلیارد ریال رسیده که در مقایسه با بازه زمانی مهر ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۲ با رشد ۶۴ درصدی همراه بوده و نسبت به بازه ۱۸ ماهه ابتدای سال ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰، نیز رشد چشمگیر ۴۲۰ درصدی داشته است.

مدیر صنعت، معدن و تسهیل تولید سازمان منطقه آزاد قشم خاطرنشان کرد: در این مدت ۶۳ فقره پروانه شروع به کار ساختمانی صادر شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه پیش از آن ۱۳۳ درصد و در مقایسه با بازه ابتدای سال ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰، ۳۸۴ افزایش یافته است.

به گفته وی، میزان برداشت از معادن جزیره قشم نیز در این مدت با رقم بیش از یک میلیون تن نسبت به بازه زمانی مشابه قبل از آن ۴۵ درصد و نسبت به بازه زمانی ابتدای سال ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰، بیش از ۶۰ درصد رشد داشته و همچنین در همین مدت ۷۸ مورد اراضی صنعتی واگذار شده که با افزایش ۱۵۲ درصدی همراه بوده است.

وی ساماندهی واگذاری زمین در شهرک های صنعتی را یکی دیگر از دستاوردهای این مدیریت در طول ۱۸ ماه گذشته برشمرد و افزود: با توجه به اینکه فرآیند واگذاری زمین های صنعتی پس از جانمایی توسط مدیریت صنعت، معدن و تسهیل تولید به مدیریت های شهرسازی و املاک و مستغلات برای ادامه امور و عقد قرارداد ارجاع و باعث طولانی شدن فرآیند واگذاری و عقد قرارداد و نارضایتی سرمایه گذاران شده بود حسب دستور مدیرعامل و معاون اقتصادی و سرمایه گذاری سازمان منطقه آزاد قشم از بهمن ماه ۱۴۰۲، تمامی امور در مدیریت صنعت، معدن و تسهیل تولید متمرکز شد.

صابری تصریح کرد: از این رو در ۲ ماه پایانی سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۵۰ مورد تقاضای زمین توسط سرمایه گذاران که مدت‌ها در فرآیند اداری معطل مانده بود تعیین تکلیف، قرارداد منعقد و زمین تحویل سرمایه گذاران شد.

وی شناسایی کارخانه های راکد و احیا و فعال سازی آنها را یکی دیگر از رویکردهای این سازمان برشمرد و اضافه کرد: در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۴ کارخانه راکد و غیر فعال در این جزیره شناسایی و در برنامه احیای تولید قرار گرفت و تاکنون چهار مورد تعیین تکلیف و احیا شده که شامل شرکت کاراروماک قشم، مخازن آداک قشم، آداک کربن قشم و پتروپی قشم است.

مدیر صنعت، معدن و تسهیل تولید سازمان منطقه آزاد قشم گفت: همچنین در راستای توسعه صادرات، تفاهم نامه ای برای احداث شهرک صادراتی امید منعقد و ۳۶ هکتار زمین واگذار شد که مجوز تاسیس شهرک یادشده صادر و اقدامات اولیه احداث آن در دست اقدام است.

وی با اشاره به مطالبه صنعتگران برای بهبود زیرساخت های شهرک های صنعتی این جزیره، اعلام کرد: برای نخستین بار در ۲۰ سال گذشته پروژه های عمرانی و زیرساختی و توسعه ای شهرک صنعتی طولا و فجر با اختصاص بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان آغاز شده است.

صابری اعلام کرد: در مرحله نخست بهبود زیرساخت های شهرک های صنعتی قشم، اصلاح شبکه برق شهرک صنعتی طولا و فجر اجرا شد و تعداد طرح زیرساختی دیگر شامل پروژه تکمیل گازرسانی و حصارکشی شهرک صنعتی طولا، مرحله دوم اصلاح شبکه برق و آب، اصلاح شبکه آنتن دهی موبایل در دست اقدام بوده و در فرآیند تشریفات مالی معاملاتی سازمان منطقه آزاد قشم قرار دارد.

وی بازنگری ضوابط و دستورالعمل های اجرایی این سازمان به منظور تسهیل و تسریع روند اجرایی و همچنین تهیه پیش نویس مقررات اجرایی صنعت، معدن و تسهیل تولید در منطقه آزاد قشم و ارسال آن به دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد برای تصویب را از دیگر اقدامات این مدیریت برشمرد.

جزیره زیبای قشم مشرف به تنگه هرمز و مجرای ورودی به خلیج فارس و دریای عمان است.

این جزیره که بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس است، به دلیل مجاورت با اقیانوس هند، وجود منابع نفت و گاز و واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی و تجهیزات فراساحلی و برخورداری از تسهیلات بندری برای کشتی‌های بزرگ (در رده پاناماکس) یکی از استراتژیک‌ترین جزایر ایران و خلیج فارس است که به دلیل خدمات سوخت‌رسانی به کشتی‌های عبوری از آبراهه بین‌المللی و پارک‌های انرژی و زیست – فناوری آن شهرتی جهانی دارد.

از سوی دیگر، ویژگی‌های طبیعی و تاریخی این جزیره، باعث شده قشم به یکی از مقاصد گردشگری اصلی در ایران تبدیل شود.

منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم، حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع از این جزیره را شامل می‌شود.

این منطقه به دلیل قرارگیری در نقطه‌ای کلیدی از کریدور ترانزیتی شمال – جنوب، دسترسی به کریدور پروازهای بین‌المللی شرق – غرب و تسهیلات بندری آن، که به نوعی مکمل بندر شهید رجایی است، نقش پررنگی در تجارت و بازرگانی جهانی دارد.

اهداف و محورهای اصلی فعالیت‌های این منطقه آزاد تجاری – صنعتی شامل توسعه و گسترش صنعت ترانزیت و حمل و نقل، گسترش تجارت و خدمات تجاری، صنایع انرژی‌بر، صنایع بیوتکنولوژیک و منابع دریایی، صنایع گردشگری، شیلات و صید صنعتی، خدمات پشتیبان نفت و پارک‌های انرژی است.

شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.

قشم ۲۴/ ایرنا