هواشناسی قشم: تلاطم در دریای عمان و تنگه هرمز

محمد کاملی دیرستانی  با توصیف پیش بینی وضعیت جوی، دریایی و دمایی استان هرمزگان و جزیره قشم افزود: در روز جاری، تداوم فعالیت سامانه کم فشار فصلی در استان پیش بینی می‌شود که سبب افزایش سرعت باد در دریای عمان و تنگه هرمز و مواج شدن این مناطق دریایی و در ساعت های بعدازظهر و اوایل شب وقوع ناپایداری های جوی در ارتفاعات استان خواهد شد.

وی ادامه داد: از این رو توصیه می‌شود شناورهای سبک صیادی و قایق های تفریحی از رفت و آمد خودداری کنند و تمهیدات لازم برای آمد و شد ایمن سایر شناورها به ویژه در بنادر شرقی و مرکزی استان هرمزگان صورت پذیرد.

رییس اداره هواشناسی قشم توضیح داد: در ساعت های بعدازظهر به صورت موقت از میزان سرعت باد در جزایر غربی استان (کیش و لاوان) کاسته خواهد شد.

کاملی دیرستانی اضافه کرد: در ساعت های بعدازظهر و اوایل شب نیز در ارتفاعات استان هرمزگان، رشد ابرهای همرفتی با احتمال رگبار باران و رعد و برق گاه تگرگ، تُندباد لحظه ای و گرد و غبار پیش بینی می‌شود.

رییس اداره هواشناسی قشم افزود: در پاره ای از نقاط غربی و مرکزی استان نیز که شرایط بارشی مهیا نیست، افزایش لحظه ای سرعت باد دور از انتظار نخواهد بود.

وی بیان کرد: از نظر دمایی، نوسانات دما بین یک تا ۲ درجه سلسیوس پیش بینی می‌شود.

کاملی دیرستانی کمینه دما و بیشینه رطوبت را در ایستگاه هواشناسی (فرودگاه قشم) ۳۱ درجه و ۹۱ درصد و شهر قشم را ۳۱ و ۸۵ درصد اعلام کرد.

دریای عُمان، (دریای مَکران یا خلیج مَکران)، پهنه‌ای آبی و خلیجی است که از غرب به تنگه هرمز، خلیج فارس و امارات متحده عربی از شمال به ایران، از شرق به اقیانوس هند و از جنوب به کشور عمان محدود می‌شود و ۵۴۵ کیلومتر طول و ۱۸۱ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد.

استان هرمزگان با دارا بودن بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز دریایی از سواحل شرق استان (جاسک) در دریای عمان تا سواحل نیلگون خلیج فارس در شرق استان (پارسیان) و برخورداری از جزایر ۱۴ گانه خلیج فارس، یکی از مهم ترین و راهبردی ترین استان های ایران است که از جاذبه های منحصر به فردی چون جنگل های بی همتای حرا و مرغوب ترین مروارید جهان و ده ها اثر تاریخی و طبیعی برخوردار است.

خلیج فارس در ۲۴ تا ۳۰ درجه و ۳۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۸ تا ۵۶ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار دارد.

مساحت خلیج فارس ۲۳۷ هزار و ۴۷۳ کیلومتر مربع است. طول آن حدود ۹۰۰ کیلومتر و عرض متوسط آن ۲۵۰ کیلومتر است و پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید.

خلیج فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد، و از غرب به دلتای رودخانه اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانه دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود.

عمق خلیج فارس در بیشترین حالت، حدوداً ۹۰ متر است.

طول مرز آبی کشور ایران با خلیج فارس، با احتساب جزایر در حدود ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون احتساب جزایر در حدود ۱۴۰۰ کیلومتر است.

عریض‌ترین بخش خلیج فارس ۱۸۰ مایل (۲۹۰ کیلومتر) است. عمیق‌ترین نقطه خلیج فارس با عمق ۹۳ متر در ۱۵ کیلومتری تنب بزرگ و کم عمق‌ترین نقطه آن با عمقی بین ۱۰ تا ۳۰ متر در سمت غرب است. همچنین جزایر متعددی در خلیج فارس وجود دارند.

جزیره قشم که در منابع تاریخی از آن به نام های کوان، ابرکافان، ابرکمان، برخت، طویله، بنی، لافت، کشم و سرانجام قشم یادشده، بزرگترین جزیره خلیج فارس است.

تنگه هرمز، نیز آبراهی است بین استان هرمزگان در ایران و استان مسندم در کشور عمان که دریای عمان را به خلیج فارس پیوند می‌دهد.

این گذرگاه یکی از راهبردی‌ترین مسیرهای بین‌المللی کشتیرانی در جهان به شمار می‌آید.

طول این آبراه ۱۵۸ تا ۱۶۷ کیلومتر و عرض آن از بندرعباس تا راس شوریطه در عمان بین ۳۹ تا ۹۶ کیلومتر است.

ژرفای تنگه هرمز از خلیج فارس بیشتر است و به دلیل شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغیر است، به طوری که در نزدیکی جزیره لارک، در حدود ۳۶ متر و در ساحل جنوبی و در نزدیکی شبه جزیره مسندم در کشور عمان به بیش از ۱۰۰ متر می‌رسد.

در حالی که حداکثر عمق آب در خلیج فارس ۹۰ متر است. قوس آن، رو به شمال و به طرف درون فلات ایران قرار دارد و در نتیجه بیشترین خط ساحلی آن در راستای کرانه‌های ایران قرار گرفته‌است.

تنگه هرمز دومین تنگه بین‌المللی شلوغ دنیاست. هر روز حدود ۱۶٫۵ تا ۱۷ میلیون بشکه نفت خام (برآورد ۲۰۰۶) که معادل ۴۰ درصد کل نفت حمل شده توسط کشتی‌های نفت‌کش و نزدیک به ۲۵ درصد کل عرضه جهانی نفت است.

حدود ۶۸ درصد ذخایر شناخته‌شده نفت و گاز طبیعی دنیا در خلیج فارس قرار دارد و امنیت تنگه هرمز نقش کلیدی در تامین بی‌وقفه انرژی دنیا دارد.

باریک‌ترین بخش تنگه هرمز ۲۱ مایل دریایی (۳۹ کیلومتر) عرض دارد. این بخش به دو قسمت تقسیم می‌شود که از ساحل ایران تا ۱۰٫۵ مایل جزء آب‌های سرزمینی ایران بوده و ۱۰٫۵ مایل باقی‌مانده جزء آب‌های سرزمینی عمان محسوب می‌شود. تمام کشتی‌های عبوری باید از آب‌های سرزمینی ایران یا عمان عبور کنند.

جزیره قشم با مساحتی معادل هزار و ۴۹۱ کیلومتر مربع به عنوان بزرگترین جزیره خلیج فارس شناخته می‌شود.

این جزیره زیبا تا ساحل بندرعباس حدود ۲۰ کیلومتر فاصله داشته و دارای طول جغرافیایی ۸۸/۵۵ درجه و عرض جغرافیایی ۸۹/۲۹ درجه است.